Genç SosyoParklar
“Gençlerin Gücüyle, Toplumsal Dönüşüme!”
Genç SosyoParklar, gençlerin sosyal, kültürel ve kişisel gelişimlerini destekleyen, toplumla daha güçlü bağlar kurmalarına olanak tanıyan yenilikçi mekânlardır. Bu parklar, gençlerin sosyal becerilerini geliştirme, toplumsal sorunları çözme ve yaratıcı projeler üretme kapasitelerini artırarak sosyal inovasyon süreçlerine katkı sağlar. Genç SosyoParklar, toplumsal dayanışmayı güçlendiren ve gençlerin aktif katılımını teşvik eden alanlar olarak giderek daha fazla önem kazanmaktadır.
Türkiye’de son yıllarda gençler için sosyal alanlar yaratma konusunda çeşitli adımlar atılmıştır. Belediyeler, sivil toplum kuruluşları ve üniversiteler gençlerin sosyalleşmesi, proje geliştirmesi ve girişimcilik yeteneklerini desteklemek amacıyla genç SosyoParklar oluşturmuştur.
Üsküdar Belediyesi ve Üsküdar Üniversitesi iş birliğiyle hayata geçirilen Üsküdar Genç SosyoPark, gençlerin sosyal sorumluluk projeleri geliştirmeleri için bir platform sunmaktadır. Bu park, gençlerin fikirlerini gerçeğe dönüştürebilecekleri bir inovasyon merkezi işlevi görmekte ve düzenlenen eğitim, seminer ve atölye çalışmaları ile gençlerin liderlik ve iletişim becerilerini geliştirmektedir.
Genç SosyoPark Projesi, Türkiye’de ve dünya genelinde genç nüfusun sosyo-kültürel gelişimlerini destekleme ihtiyacından doğmuştur. Dünyada yaşanan hızlı sosyal ve ekonomik değişimler, özellikle gençler üzerinde önemli etkiler yaratmaktadır. Bu değişimlerin getirdiği sosyal sorunlar, gençlerin sosyal sorumluluk bilinciyle hareket ederek yenilikçi çözümler üretebileceği platformların önemini artırmaktadır.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2023 verilerine göre, Türkiye’nin nüfusunun %15,3’ünü gençler (15–24 yaş) oluşturmaktadır. Türkiye, genç nüfus oranı açısından Avrupa ülkeleri arasında öne çıkmaktadır. Ancak, bu genç nüfusun eğitim, işsizlik ve sosyal katılım konularında karşılaştığı zorluklar, gençlerin potansiyellerini tam anlamıyla kullanmalarının önünde engeller oluşturmaktadır.
Dünya Bankası verilerine göre, Türkiye’de genç işsizlik oranı 2022 yılında %21,6 seviyesinde olup, bu oran gelişmiş ülkelerdeki ortalamanın çok üzerindedir. Ayrıca, UNESCO tarafından yayımlanan “Global Education Monitoring Report” (2023) gençlerin eğitimde fırsat eşitliğine ulaşmada zorluklar yaşadığını ortaya koymaktadır. Bu durum, sosyal inovasyon projelerine katılım ve sosyal sorumluluk bilincinin artırılması gibi alanlarda önemli adımlar atılması gerektiğini göstermektedir.
Sosyal inovasyon, toplumsal sorunlara yaratıcı çözümler getirmeyi amaçlayan bir süreçtir ve gençlerin bu süreçlere katılımı, toplumun sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlamak açısından büyük önem taşımaktadır. Avrupa Sosyal İnovasyon Endeksi’ne göre, Türkiye’nin sosyal inovasyon kapasitesi, diğer Avrupa ülkelerine kıyasla düşük seviyededir. Gençlerin bu kapasiteyi artırıcı projelerde yer alması hem bireysel hem de toplumsal gelişim açısından kritik öneme sahiptir.
OECD raporlarına göre, sosyal inovasyon projelerine dahil olan gençlerin iş gücü piyasasında daha hızlı entegrasyon sağladığı, sosyal girişimcilik becerilerinin geliştiği ve sosyal bağlarının güçlendiği görülmektedir. Gençlerin sosyal projelere katılımı, onların toplumsal sorunlara karşı duyarlılığını artırırken, liderlik ve girişimcilik becerilerinin de gelişmesine olanak tanımaktadır.
TÜİK’in 2022 verilerine göre, Türkiye’deki gençlerin yalnızca %5,4'ü aktif olarak gönüllü sivil toplum faaliyetlerine katılmaktadır. Bu oran, sosyal sorumluluk bilincinin ve sosyal katılımın artırılması gerektiğine işaret etmektedir. Sosyal katılım eksikliği, gençlerin hem sosyal izolasyon yaşamasına hem de toplumsal gelişime katkı sağlayacak projelere yeterince dahil olamamalarına yol açmaktadır.
Türkiye’de sosyo-ekonomik anlamda dezavantajlı genç nüfus, eğitim ve iş gücü piyasasına erişimde büyük zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır. TÜİK’in “Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma” araştırmasına göre, dezavantajlı bölgelerde yaşayan gençlerin eğitim seviyeleri ve toplumsal katılım oranları ülke ortalamasının oldukça altındadır. Sosyo-ekonomik farklılıkların giderilmesi, gençlerin bu tür projelere eşit şekilde katılmalarını sağlayarak toplumsal kalkınma süreçlerine daha fazla dahil olmalarını sağlayacaktır.
Genç SosyoPark Projesi, yukarıda belirtilen genç işsizlik, sosyal katılım eksikliği ve dezavantajlı gençlerin durumu gibi sorunlara yanıt vermek amacıyla tasarlanmıştır. Proje, gençlere sosyal sorumluluk projeleri geliştirme fırsatı sunarak, onların topluma aktif katılımını teşvik edecek bir platform sağlamaktadır. Sosyal girişimcilik ve liderlik eğitimleri, gençlerin kişisel ve profesyonel gelişimlerine katkı sağlayacak, aynı zamanda toplumsal sorunlara yönelik farkındalıklarını artıracaktır.
Bu projeyle birlikte gençlerin, sosyal sorunlara duyarlı bireyler olarak yetişmeleri, girişimcilik becerilerini geliştirmeleri ve sosyal inovasyon süreçlerine katılmaları hedeflenmektedir. Özellikle dezavantajlı gençlerin bu süreçlerde aktif rol alması, toplumsal eşitsizliklerin azaltılmasına katkıda bulunacak, toplumun tüm kesimlerinin sosyal kalkınma süreçlerine dahil olmasını sağlayacaktır.
Dünyada gençler için tasarlanan inovasyon merkezleri ve sosyal alanlar, Türkiye’deki projeler için de ilham verici örnekler oluşturmaktadır. Finlandiya’nın Helsinki kentinde yer alan Youth Park, gençlerin toplumsal sorunları ele alıp çözüm üretmelerine olanak tanıyan bir sosyal inovasyon merkezidir. Bu parkta gençler, yerel yönetimlerle ortak projeler geliştirerek toplumda aktif rol almaktadır. Ayrıca, park içinde sürdürülebilirlik, çevre bilinci ve girişimcilik alanında gençlere yönelik eğitimler düzenlenmektedir.
İngiltere’de gençler için hizmet veren The Mix, gençlerin yaratıcı projeler geliştirmeleri ve sosyal sorunlara çözüm üretmeleri amacıyla kurulmuş bir dijital SosyoPark örneğidir. Gençler, çevrimiçi platformlar üzerinden sosyal girişimcilik alanında destek alarak projelerini ulusal düzeye taşıyabilmektedir. The Mix, dijital teknolojinin gençlerin inovasyon süreçlerine katkısını gözler önüne seren önemli bir örnektir.
Genç SosyoParklar, sosyal inovasyon süreçlerinde katalizör görevi görerek toplumsal dönüşümün önemli unsurları arasında yer alır. Bu parklar, gençlerin sadece bireysel gelişimlerine değil, aynı zamanda toplumsal sorunlara yönelik projeler geliştirmelerine de olanak tanır. Özellikle dezavantajlı bölgelerdeki gençler için bu tür alanlar, sosyal eşitsizliği azaltmada etkili bir araç haline gelmiştir. SosyoParklar, gençlerin demokratik katılım süreçlerinde aktif rol oynamalarını, toplumsal dayanışmayı artırmalarını ve küresel sorunlara yerel çözümler üretmelerini sağlar.
Türkiye’de gençlerin sosyo-kültürel gelişimine katkı sağlayan projeler geliştirme sürecinde Genç SosyoParklar önemli bir potansiyele sahiptir. Üsküdar ve Başakşehir’deki örneklerde olduğu gibi, bu parkların ülke genelinde yaygınlaştırılması, gençlerin toplumsal inovasyon süreçlerine daha fazla katılmalarını sağlayacaktır. Ayrıca Finlandiya ve İngiltere gibi ülkelerden alınan ilhamla, gençlerin dijital platformlar aracılığıyla da sosyal girişimcilik projelerine katılımı artırılabilir. Türkiye, genç SosyoParklarla sosyal inovasyon alanında dünya çapında rekabet edebilecek projeler geliştirme potansiyeline sahiptir.
“Gençlerle Geleceği İnşa Et!”
Kaynakça:
- Üsküdar Belediyesi Genç SosyoPark Projesi (2023)
- Başakşehir Belediyesi SosyoPark Raporu (2022)
- Youth Park Helsinki Resmi Web Sitesi (2021)
- The Mix: Digital Youth Services, İngiltere (2020)
